Kalori, bir gram suyun sıcaklığını bir derece artırmak için gereken enerji miktarına denir. Bir başka deyişle, kalori bir enerji birimidir ve bu enerji yenilen yiyeceklerin yakılması ile ortaya çıkar. Her yiyeceğin belirli bir kalori miktarı vardır. Kalori miktarını ölçen alete kalorimetre adı verilmektedir.

Kalorimetre, bir su tankı ve onun içerisine batırılmış yüksek basınçlı oksijen bağlantısı olan çelik bir kaptan oluşan bir düzenektir. Kalori miktarı ölçülmek istenen besinler çelik bir kabın içerisine konulur ve oksijen verilerek tutuşturulur. Yanma işlemi bitince, kabın etrafını çevreleyen sudaki ısı yükselmesi ölçülür. Isı yükselme miktarı ile suyun ağırlığı çarpılarak çıkan sonuç kalori miktarını verir. İşte besinlerde bulunan kalori miktarı bu şekilde ölçülür.

Besinlerdeki protein, yağ ve karbonhidrat türlerinin her bir gramı belirli miktarda kalori içerir. Protein ve karbonhidratların her bir gramı 4 kalori, yağların ise 9 kalori içerir.

Bu nedenle, yiyeceklerdeki yağ oranı 9 ile, karbonhidrat ve proteinlerin oranı 4 ile çarpılarak toplam kalori miktarı kolaylıkla hesaplanabilir.

Her gün vücudun normal fonksiyonlarını yerine getirebilmesi için gerekli olan kalori miktarı yaşa, kiloya, cinsiyete, yapılan işe ve aktivite düzeyine göre değişiklik gösterir. Bu yüzden günlük alınacak kalori miktarı kişiden kişiye farklılık gösterir.

Kalori miktarı sadece yenilen besinlerin içerdiği miktarla sınırlı kalmaz. Günlük hayatta yaptığımız işler kalori miktarını etkiler. Örneğin, bir gün boyunca hareket etmeyen bir kişi, yediği besinlerle beraber günlük kalori miktarını 400-600 kalori kadar artırmış olur. Günlük yapılan spor, yürüyüş, egzersiz hareketleri ise günlük alınan kalori miktarını düşürür.

Günlük alınan kalori miktarı kilo üzerinde de değişkenlik gösterebilir. Harcanılan enerjiden daha fazlasını gıdalar yoluyla alırsanız, bu zamanla kilo almanıza neden olabilir. 3500 kalori yaklaşık yarım kiloya denk düşmektedir. Eğer bir hafta boyunca günlük 500 kalori fazladan alırsanız, bir haftanın sonunda 500 gram daha ağır olursunuz.

Bu arada, alınan kalori taşıyan besinlerin sağlıklı olmasına dikkat edilmelidir. Yüksek kalori taşıdığı için sürekli hamburger yemek kolesterolünüzü yükseltip kalp hastalıklarına yol açabilir. Bu sebepten, yüksek oranda kalori alınmak isteniyorsa sağlıklı ve besin değeri yüksek gıdalar tüketilmelidir.

Kilo verebilmenin tek koşulu, gıdalar ve içeceklerden aldığımız enerjinin, yani kalorinin, gün içinde harcadığınız kaloriden az olmasıdır. Örneğin, sabit kilomuzu korumak için 2000 kaloriye ihtiyacımız varsa, günde 1500 kalori alarak enerji oranını düşürüp kilo verebiliriz.

Kalori miktarını azaltırken bunun düzenli bir şekilde yapılması gerekmektedir. Eğer birdenbire kalori miktarını büyük oranda azaltırsanız, halsizlik yaşayabilir, vitamin, protein ve mineral eksikliği çekebilirsiniz. Bu nedenle, kalori miktarını sağlıksız düzeylere çekmek yerine, düzenli olarak egzersiz, spor ve hareketler yaparak yaktığınız kalori miktarını artırmak sağlık açısından daha faydalı olacaktır.

Kilo vermek veya almak isteniyorsa, bunu doktor gözetimi altında, metabolizma hızının ölçümü göz önünde bulundurarak günlük alacağınız kalori miktarı hesaplanmalıdır. Bu şekilde istenilen sonuca daha sağlıklı ve istenen sonucun ileri yaşlarda olumsuz etkiler yaratmaması sağlanmalıdır.